Bacillus thuringiensis
Bacillus thuringiensis (vaak afgekort tot Bt) is een bacteriesoort die gebruikt wordt voor zijn insectendodende eigenschappen. Het is een Gram-positieve bacil, facultatief aëroob, alomtegenwoordig en sporenvormend.
De bacterie komt in kleine hoeveelheden voor in vrijwel alle bodems, water, lucht en plantenbladeren. Het behoort tot een groep van zes bacillen die bekend staat als de Bacillus cereus-groep: B. anthracis (verantwoordelijk voor miltvuur), B. cereus, B. mycoides, B. pseudomycoides, B. weihenstephanensis en B. thuringiensis.
Bacillus thuringiensis werd in 1901 geïsoleerd door de Japanse bacterioloog S. Ishiwata uit zijderupsen, die het kan infecteren en doden, maar de eerste wetenschappelijke beschrijving werd gegeven door de Duitser Ernst Berliner in 1911.
Het acroniem Bt wordt ook vaak gebruikt om de pesticidemolecule (insecticide, acaricide, enz.) aan te duiden, soms thuringiensine genoemd, die verkregen is uit deze bacterie (of verwante bacteriën zoals Bacillus sphaericus), of geproduceerd is door genetische manipulatie met behulp van planten (GGO's) waarin bepaalde fragmenten van het genoom van de bacterie zijn ingebracht.
In 2006 was Bt het meest gebruikte biopesticide (als bio-insecticide), goed voor meer dan 90% van de bio-insecticidenmarkt, maar slechts 2% van de totale insecticidenmarkt (Fargues en Bourguet 2005). Het wordt ook geproduceerd door transgene planten, zonder effect op bepaaldeinsectensoorten die er resistent tegen zijn geworden, of in sommige gevallen meer of minder resistent.()