Handboek groenbemesters - Kruisbloemigen
De kruisbladen zijn gewaardeerd als groenbemester vanwege hun snelle kieming, goede grondbedekking en het vermogen om ook bij lage temperaturen te doorgroeien. Ze vormen onderaan bovengronds een massaal gewas dat onkruid onderdrukt, terwijl hun ondergrondse wortelgestel relatief gering is in vergelijking met grassen en vlinderbloemigen. In Nederland worden vooral bladrammenas en gele mosterd, en minder vaak bladkool, als kruisbloemige groenbemesters gebruikt. Gele mosterd en bladkool zijn gevoelig voor knolvoet (Plasmodiophora brassicae), wat ze minder geschikt maakt in gewasrotaties met koolsoorten en koolzaad die gevoelig zijn voor deze schimmel.
Kruisbloemige groenbemesters kunnen fungeren als waardplanten voor het witte en gele bietencysteaaltje. Bij teelt van het juiste resistente ras kunnen ze onder bepaalde omstandigheden helpen bij het biologisch verminderen van de aaltjespopulatie, mits de bodemtemperatuur tussen 15-25°C ligt. Alleen bij een goede zaaitijd vóór 1 augustus kan enige effectiviteit worden verwacht. Het resistentiepeil varieert tussen rassen en wordt uitgedrukt in de pf/pi-waarde, waarbij een lagere waarde duidt op betere resistentie.
Door het wortelen van de gewassen wordt de bodem sneller en vollediger doorwerkt, wat noodzakelijk is voor effectieve aaltje-bestrijding, omdat cysten pas uitkomen wanneer de wortels in de buurt komen. Een goede bodemstructuur, voldoende zaaigoed en stikstofinvoer bevorderen deze doorworteling. Kruisbloemige planten bevatten glucosinolaten, die bij vertering kunnen worden omgezet in stoffen die schadelijk zijn voor aaltjes, schimmels en onkruid, maar de concentraties in praktijk zijn meestal te laag voor een effectieve bestrijding.
Daarnaast leveren kruisbloemige groenbemesters door hun bloei een belangrijke bijdrage aan de biodiversiteit dankzij de pollen en nectar die veel insecten aantrekken. Ze kunnen ook dienen als N-vanggewas na maïs. In samenvatting bieden deze groenbemesters voordelen voor onkruidonderdrukking, bodemverbetering, biologische kip-schuiving en biodiversiteit, mits zij op het juiste moment worden gezaaid en in voldoende mate worden doorgeworteld.
Handboek groenbemesters - Kruisbloemigen (nl)
Doellanden: Nederland
Belangrijkste punten
- Kruisbloemigen zijn effectieve groenbemesters vanwege hun snelle kieming en grondbedekkende eigenschappen
- Ze onderdrukken onkruid en groeien goed bij lage temperaturen, maar vormen minder uitgebreide wortelmassa in vergelijking met grassen en vlinderbloemigen.
- Gele mosterd en bladkool kunnen zeer vatbaar zijn voor knolvoet, waardoor ze minder geschikt zijn in daaropvolgende teelten
- Deze gewassen vermeerderen de knolvoet-schimmel sterk en moeten daarom niet worden geteeld in bouwplannen met vatbare koolsoorten en koolzaad.
- Resistente rassen van bladrammenas en gele mosterd bieden kansen voor biologische bestrijding van witte bietencysteaaltje
- Door de teelt van deze resistente rassen kan de aaltjespopulatie worden beperkt, vooral bij een teelt vóór 1 augustus en bodemtemperaturen tussen 15-25°C.
- Glucosinolaten in kruisbloemigen leveren giftige afbraakproducten, maar in praktijk zijn de concentraties te laag voor effectieve bestrijding
- Hoewel deze stoffen giftig kunnen zijn voor aaltjes, schimmels en onkruiden, is hun werkingsniveau in de praktijk beperkt vanwege lage concentraties en korte aanwezigheid.
- De bloei van kruisbloemige groenbemesters verhoogt biodiversiteit door insectenaanvulling
- Wanneer tijdig gezaaid, leveren ze pollen en nectar, waardoor ze belangrijk zijn voor het bevorderen van de biodiversiteit in het agrarisch ecosysteem.
- Een goede grondstructuur en voldoende zaaizaad en stikstof zijn essentieel voor snelle doorworteling en effectiviteit van kruisbloemige groenbemesters
- Snelle en volledige doorworteling is nodig om cysten uit te lokken en effectieve aaltjesbestrijding te ondersteunen, vooral in de buurt van wortels.
- Kruisbloemigen kunnen dienen als N-vanggewas na mais, wat bijdraagt aan nutriëntenbeheer
- Ze worden gebruikt om stikstof vast te leggen en de bodemvruchtbaarheid te verbeteren na de teelt van mais, mede door hun bloei-eigenschappen en groeikracht.
Bronnen
- Handboek groenbemesters - Kruisbloemigen - - https://edepot.wur.nl/475855
