Kiezen van je intercepters: de soorten intercepters
De mechanische onkruidbestrijding onder de rij is een alternatief voor chemische onkruidbestrijding in de wijnbouw. Hiervoor bestaan verschillende soorten interceps gereedschappen, elk aangepast aan de specifieke kenmerken van de bodem, de wijngaard en de werkdoelen. Dit artikel presenteert de belangrijkste soorten interceps, hun kenmerken en keuzecriteria, om wijnbouwers te helpen de meest geschikte uitrusting voor hun behoeften te selecteren.
Bodemwerk onder de rij
Anticipatie als motto
Bodemwerk onder de rij is een alternatief of een aanvullende strategie voor chemische onkruidbestrijding. Het doel is de concurrentie van het gras te beperken en een goede gezondheidstoestand van de wijnstok te behouden. Voor een succesvolle mechanische onkruidbestrijding is anticipatie essentieel. In tegenstelling tot een chemische onkruidbestrijdingsstrategie, moet men niet wachten tot er te veel onkruiden op de rug staan om in te grijpen. Het is beter om al in het kiemstadium te handelen, direct na de winter in februari of maart wanneer de bodem opgedroogd is.
Gereedschap aangepast aan het terroir
Men past het gereedschap aan het type bodem aan. Bijvoorbeeld, een vlak gereedschap is ineffectief in een zandige bodem, net zoals een roterend gereedschap in een kleiige bodem. Een ander probleem in brede wijngaarden is dat het soms lastig is het gereedschap precies onder de rij te positioneren, vooral met een ploeg. Zijdelingse geleiding in de rij is een oplossing om schade aan de wijnstok te voorkomen en zo dicht mogelijk bij de voet te werken. Ten slotte is in hellende wijngaarden dieptecontrole belangrijk. Men geeft de voorkeur aan oppervlakkig werk om verplaatsing van aarde te beperken en wortelsystemen die soms oppervlakkig zijn te behouden. Metalen borstels of draaddraadgereedschap kunnen een passende oplossing bieden in wijngaarden die gevoelig zijn voor erosie.
Interceps-dragers
Interceps met verticale as
De drager van het werkende onderdeel bestaat uit een verticale as die draait en het gereedschap laat wijken voor de wijnstokken. Deze interceps zijn eenvoudig en gebruiken een minimum aan onderdelen: een beugel, een verticale as, een terugslagcilinder of een orbitrol gestuurd door een sensor. In de basisversie zijn deze interceps goedkoper dan een intercep met vervormbare parallellogram. Het is echter vaak nodig om accessoires toe te voegen om de onkruidbestrijding te optimaliseren (aandrukwiel, gekartelde schijf, grondschuiver...). Om het werkgebied rond de wijnstokken te maximaliseren, is het belangrijk het gereedschap en de uitwijking goed af te stellen. Het kan ook aanbevolen zijn om één kant van de rij in één richting te bewerken en de tegenovergestelde kant in de andere richting.
Interceps met parallellogram
De drager bestaat uit een vervormbaar parallellogram, vergelijkbaar met dat van een 3-puntsophanging. Dit parallellogram is aan één uiteinde aan het frame bevestigd en draagt aan het andere uiteinde het werkende onderdeel. De vervorming wordt opgelegd door een kleine cilinder. De uitwijking voor de wijnstokken gebeurt volgens een beweging parallel aan de rij-as. Het gereedschap behoudt zijn werkpositie ten opzichte van de rijrichting, in tegenstelling tot uitwijking op een draaipunt. Deze machines maken een preciezere onkruidbestrijding mogelijk en het niet-bewerkte gebied rond de voet wordt tot een minimum beperkt.
Soorten gereedschap afhankelijk van het gebruik
| Beginbewerking | Aanaarden | Schoffelen | Hacken | Maaien | |
|---|---|---|---|---|---|
| Ploeg
Loswoeler en roterende gereedschappen |
Brokschijven,
gekartelde schijven |
Schoffelbladen,
schoffels of tegels |
Hakbladen | Draadonkruidverdelgers | |
|
|
|
|
| |
| Interventieperiode | Het hele jaar door (bij voorkeur na de winter) | Het hele jaar door (bij voorkeur na de winter) | Het hele jaar door (afhankelijk van de ontwikkelingstoestand van de onkruiden) | Het hele jaar door (afhankelijk van de ontwikkelingstoestand van de onkruiden) | Het hele jaar door (afhankelijk van de ontwikkelingstoestand van de onkruiden) |
| Bodemtype | Opgedroogde bodem | Bodem met neiging tot klei of leem en opgedroogd | Losse en opgedroogde bodem | Losse en opgedroogde bodem | Alle bodemtypes |
| Onkruiden | Gevorderd | Kiemstadium | Kiemstadium | Kiemstadium | Groot volume onkruid |
| Diepte | Aanpassen aan de hoeveelheid te verplaatsen aarde | Tot 5 cm | Tot 5 cm | 2 tot 3 cm | Op het oppervlak |
| Werktempo | 2 tot 3,5 km/u | 5 tot 7 km/u
Afhankelijk van omstandigheden: leiband, bodemtype, |
3 tot 4,5 km/u | 4 tot 6 km/u
onkruidstadium, etc. |
2 tot 4 km/u |
| Werking | Keert de aarde (loswoeler) of verplaatst de aarde (roterend gereedschap) | Scheurt, verkruimelt de bodem en bedekt de onkruiden | Schoffelt, werkt onder een hoek: zorgt voor meer aarde verplaatsing dan een hakblad | Hakt (vlak werk) | Maait |
| Voordeel | Effectieve en duurzame onkruidbestrijding | Maakt een effectieve bodemverruwing bij de rug mogelijk | Goed compromis tussen hakbladen en ploegen/loswoelers | Werktempo | Weinig tot geen aarde verplaatsing, beperkt erosie |
| Nadeel | Verplaatst aarde in het tussenrij wat problematisch kan zijn bij hoge dichtheid wijngaarden. Moet gevolgd worden door aanaarden | Werkt niet tussen de stokken en vereist perfecte uitlijning van de stokken, beperkte effectiviteit op lichte bodems of bij aanwezigheid van stenen | Na gebruik is lichte aanaarding nodig | Beperkte effectiviteit op compacte bodem of bij groot onkruidvolume | Stofvorming bij droge omstandigheden, vereist goede bescherming van herplant |
Bronnen en referenties:
CUMA Occitanie, 2018, Mechanische onkruidbestrijding in de wijngaard: kies je interceps-gereedschap. Beschikbaar op: https://opera-connaissances.chambres-agriculture.fr/doc_num.php?explnum_id=208768
