Rizomanie
Rizomanie of bietenrizomanievirus (Engels: beet necrotic yellow vein virus) is een plantenvirus dat overgebracht wordt door de plasmodioforomyceet Polymyxa betae, die tot de familie Plasmodiophoraceae behoort.. Polymyxa betae is een algemeen voorkomende obligate parasiet en kan verspreid worden met aanhangende grond, water (beregening) en wind. Met de ELISA-test kan de virusbesmetting met zekerheid aangetoond worden.
Rizomanie werd voor het eerst in de vijftiger jaren van de twintigste eeuw vastgesteld in Noord-Italië en in 1952 beschreven. Vanuit Italië heeft de ziekte zich over de hele wereld verspreid. Naast de suikerbiet kan ook spinazie, voederbiet en rode biet aangetast worden.
Aantasting door rizomanie veroorzaakt een bleekgele verkleuring van de bladeren en een sterke vertakking van de zijwortels en vaak een kleinere, aan de punt ingesnoerde suikerbiet met een lager suikergehalte en een slechtere winbaarheid. Ook kunnen bruine vaatbundels in de wortelpunt voorkomen. Geïnfecteerde planten kunnen minder gemakkelijk water opnemen en gaan tijdens een warme periode daardoor eerder slap hangen. Als de infectie zich door de gehele plant verspreidt ontstaat vergeling van de bladnerven, bladnecrose en gele vlekken op de bladeren. De aangetaste planten vormen bladeren met lange bladstelen en smalle bladschijven.
Polymyxa betae vormt zeer resistente sporen (cystosori), die meer dan twintig jaar in de bodem kunnen overleven. Als de sporen kiemen en zoösporen vormen kan het virus overgedragen worden naar de bietenwortel doordat de zoösporen de intercellulaire ruimten van de wortelharen binnendringen. De zoösporen vormen vervolgens een plasmodium. Tijdens de groei van Polymyxa betae in de wortel kan deze weer opnieuw besmet raken met het virus. De door Polymyxa betae via zoosporangia gemaakte met virus besmette cystosori komen vervolgens in de bodem terecht.()
